Sholem Zhirman
I owned a bunch of negative critiques
in songs of battle courage and spite
a nobody with hardly a worthy thought
but today a wealth of treasured “capital”
I recall in prison when I took the book into my hands
and silently embraced the wealth of ideas
a holy shiver trembled in me
when opening Karl Marx’s “Das Kapital”
Like melted spider webs the prison bars dissolved
and brave I swam from generation to generation
stabbing, breaking through walls
and capturing fortress after fortress
Past heavy days of dark depressing hours
I stood before a stubborn barrier wall
looked past the bars to see sky blueness
and struggled to understand it all
I struggled hard to figure out what happened
the hardest part was struggling with myself
until I scraped the rust from my brain
and with my teeth grated away the barrier shelf
On pages, as on skies shine bright starry letters
when eyes drink in the wondrous red shine
of bright light, will, and desire
the genius shines its eternal sign.
קאַפּיטאַל
ש זשירמאַן
כ’האָב פארמאָגט א בינטל שלעכטע רעפעראַטן,
אין קאמף געשפּײזט מיט ליד, מיט מונטערקײט און גאל.
אן אביון, קױם געהאַט מיט װאָס דעם מוח צו פארלאַטן,
און הײנט א גביר־אדיר מיט אוצרות „קאַפּיטאַל“.
כ’געדענק, איך האָב אין תפיסה ס’בוך אין האַנט גענומען
און שטיל געדריקט צו זיך דאָס גרױסע װיסן־קװאַל;
פון הײליקײט א ציטער האָט מיך דורכגענומען,
בײם שער־בלאַט: קאַרל מאַרקס „דער קאַפּיטאַל“.
װי שפּינװעבס זײנען תפיסה־װענט צעקראָכן,
און דרײסט בין איך פון דור צו דור געשװומען:
א פעטיש נאָך א פעטיש דורכגעשטאָכן,
א פעסטונג נאָך א פעסטונג אײנגענומען!
געװעזן שװערע טעג, דערדריקנדיקע שעהן;
װען איך בין פאר א װאַנט געבליבן שטײן:
דורך קראַטעס שטאַר ארױסגעקוקט צום הימל בלױען,
ס’האָט אַזױ װײ געטאָן דאָס נישט פארשטײן…
נאָר כ’האָב געטראַכט, געפרעגט, געאַמפּערט זיך מיט חבר
און מער געאַמפּערט זיך מיט זיך אלײן,
ביז כ’האָב אראָפּגעקראַצט פון מאַרך דעם זשאַװער
מיט צײנער שטאָלענע צעגריזשעט שטײן נאָך שטײן.
אױף זײטלעך, װי אױף הימלען, שײנען אותיות — שטערן.
דאָרט שװימען אום די אױגן, טרינקען רױטע שײן,
צעלױכטן זיך אין מוח — װילן און באגערן,
דער געני שײנט אין אײביקײט ארײן!