This introduction was written by the anthologist Binem Heller for the 1951 printed edition of these poems.
It is hard to find a poetry collection as tragic as this one. This collection contains the work of thirty-six Jewish poets who were killed during the Nazi occupation of Poland. All of them would still be among us now, if not for the terrible crimes of Capitalism: war and fascism.
The tragedy is made worse by the fact that these martyrs lived a life of hardship and terror, with the sharp taste of constant hunger. A great many of them had no possibility to see their work published.
In this country [Poland] with a Jewish population of over three million souls, how could a poet like Yisroel Shtern carry his manuscripts around stuffed in his pockets for years without finding a publisher, public or private?
The poets did not live in a time when Yiddish poetry in Poland would be published by a government agency, or when a Jewish poet would be honored with bread from Polish soil. They did not experience a time when their poems could be read freely and joyfully, without talk of sadness and death, the characteristic hallmark of the Jewish community in Poland between the two world wars.
When one reads over the anthology one gets the impression that the perennial theme in those years is the song of Mordkhe Gebertig’s “Our town is burning”. There is hardly a single Yiddish poet who did not carry the heavy sighs of the ordinary Jewish person, who were oppressed, stung, persecuted, and insulted.
In this collection you will find the work of poets who came from different backgrounds and spheres of influence. There is a certain common note in the poems – this is the tone that is unique to the Jewish literature of Poland, that draws its tone honest and forthright from the directness and honesty and alliance with the Jewish people, its faithfulness and devotion to their alliance together.
No matter how hard certain voices pushed to confuse or betray the writers in their devotion to the Yiddish people they were seldom successful in destroying their loyalty to the masses and their hopes and dreams.
Poetry is the most intimate creation of the human soul, and these uniquely Jewish poems were forged under trying conditions, over many generations, in the magnificent homeland of Poland. They speak from a deep loyalty shaped by generations in the Polish homeland. The Polish landscape lives in these Jewish poems, as well as the Polish struggle for freedom.
One of the great Yiddish poets Miriam Ulinover is nearly broken by the bitterness and pain of impoverishment of the petty bourgeoisie. From Ulinover and poets like the young Semiatitsky, Shimel, and others carry the sound of the forebodings of impending doom.
The Jewish petty bourgeoisie were impoverished and then exterminated, while the youth became the new proletariat. A large number of poets identified with the proletariat, and the greatest number of poems are dedicated to the fight against fascism, especially amongst poets such as Y. Shudrikh, B. Olitsky, K. Lis, Borekh Gelman, Y L Kohn and others. They witnessed firsthand the popular-democratic Fatherland, and gave up their lives with blood from the heart.
But other poets far from the progressive movement succumbed to reactionary influences. The ones who identified as “apolitical” have also brought their poems into print. They also often sang about labor strikes and hunger demonstrations. And that’s natural.
They did not expect that their creations would be published and honored by the new Polish government. We took these works out from under the ruins, from poets both known and unknown before the war. With a sense of trembling and fear, everyone should take this book in hand and sing out these poems from previously silent lips, so that together we can lead the people into Socialism.
May these poems strengthen us in this difficult fight against those who are now liberating the Nazis, the murderers of our poets, who are preparing to repeat the terrible deeds of 1939-1945.
Only in this way will these poems live forever.
Binem Heller
Warsaw, 1951
ארײנפיר
שװער אָנצװוײזן אין דער ליטעראַטור אױף נאָך אײנער אַזאַ טראַגישער זאַמלונג פון לידער, װי די, װעלכע דער לײענער נעמט איצט אין האַנט. אין דער זאַמלונג זײנען אָפּגעדרוקט שאַפונגען פון זעקס און דרײסיק ײדישע דיכטער, אומגעקומענע אין דער צײט פון דער דײטשישער אָקופּאַציע אין פּױלן. די אַלע דיכטער װאָלטן נאָך איצט געװען צװישן אונדז, געלעבט און געשאַפן — װען נישט די גרױליקע פאַרברעכנס פון קאַפּיטאַליזם: מלחמה און פאַשיזם.
דאָס טראַגישע באַשטײט אָבער נישט נאָר דערין. כמעט אַלע פון די דיכטער מאַרטירער האָבן אָפּגעלעבט אַ לעבן פון נױט און דחקות, כמעט אַלע פון די באַטײליקטע אין דעם בוך האָבן געקענט דעם טעם פון הונגער אין בוכשטעבלעכן זין פונעם װאָרט. אַ גרױסער טײל פון זײ האָט נישט געהאַט קײן מעגלעכקײט ארױסצוגעבן די לידער אין בוך־פאָרם. און אַזױ האָט עס געקאָנט געשען, אַז אין דעם לאַנד מיט אַן איבער דרײ מיליאָניקער ײדישער באַפעלקערונג, זאָל אַזאַ דיכטער װי ישראל שטערן ארומטראָגן יאָרן־לאַנג זײנע מאַנוסי קריפּטן אין די אָנגעשטאָפּטע קעשענעס און עס זאָל זיך נישט געפינען קײן פאַרלאַג — סײ פון די פּריװאַטע, סײ פון די אַזױ גערופענע געזעלשאַפטלעכע — װאָס זאָלן אַרױסגעבן זײנע װערק.
די דיכטער האָבן נישט דערלעבט צו דער צײט, װען ײדישע לידער אין פּױלן װערן אַרױסגעגעבן דורך אַ מלוכה־פארלאַג; זײ האָבן נישט דערלעבט צו דער צײט, װען דער ײדישער דיכטער באַקומט מיט כבור זײן ברױט פון דער פּױלישער ערד; זײ האָבן נישט דערלעבט צו דער צײט, װען זײער ליד װאָלט געקאָנט
אַ קלינג טאָן פרײ און פרײדיק, אָן דעם אומעט און דער טרױער־טערמינאָלאָגיע — דעם כאַראַקטעריסטישן קען צײכן פאַר אַ גרױסן טײל פון דער ײדישער פּאָעזיע אין פּױלן צװישן בײדע װעלט־מלהמות.
װען מען לײענט איבער די אַנטאָלאָגיע דאַכט זיך אױסן אַז דער לײט־מאַטיװ, װאָס טראָגט זיך איפער דער פּאָעזיע פון אָט די יאָרן, איז דאָס ליד פונעם פאָלקס־זינגער מרדכי געבירטיג „אונדזער שטעטל ברענט“. נישטאָ כמעט קײן אײן ײדישער דיכטער, דורך װעי מענס שורות עס זאָל זיך נישט ארױסרײסן דער שװע־רער זיפין פון ײדישן פאָלקס־מענטש, װעלכער איז געװען געדריקט און געשטיקט, גערודפט און באַלײדיקט דורך דער אלגעמײנער און ײדישער רעאַקציע.
אַװדאי זײנען די דיכטער, װעמענס שאַפונגען עס געפינען זיך אין די טאָװלען פון דאָזיקן בוך — געקומען פװ פאַרשידענע סביבות און אײנפלוס ספערעס. און דאָך קלינגט אַ געװיסער געמײנזאַמער טאָן אין די שאַפונגען, װעלכע זײנען פאַרעפנטלעכט אין דער אַנטאָלאָגיע. דאָס איז יענער טאָן, װאָס איז אײגנטימלעך דער ײדישער ליטעראַטור אין פּױלן, דער ליטעראַטור, װאָס ציט איר יהוס פון גרױסן י. ל. פּרצעס פולן, אָנגעלאָדענעם װאָרט; דער דאָזיקער טאָן — דאָס איז די פּשטות און די אױפריכטיקײט, דאָס איז די פּאַסיע און די איכערגעגעבנקײט צום פאָלק — דאָס איז דער אינירלעכער װידערװילן צו פאַרװאַנדלען די דיכטונג אין פּוסטער װאָרט־מלאכה.
װי שװער עס זאָל נישט האָמן געשטיקט די אויסזיכטלאָזיקײט, װי שטאַרק די ײדישע רעאַקציע זאָל זיך נישט האָבן באַמיט צו פאַרטומלען דעם שרײבער און אָפּרײסן אים פון די פאָלקס־מאַסן — און דאָס איז איר נישט זעלטן געלונגען — איז אָבער דער רוב פון די דיכטער געבליבן טרײ דעם פאָלק און אױסגעװנגען זײן צער און װײטיק, זײנע האָפנונגען און טרױמען.
דיכטונג איז די כאַמע אינטימסטע שאַפונג פון דער מענטשלעכער נשמה און דערפאַר איז אַזױ גרױס די באַדײטונג פון דער ײדישער פּאָעזיע אין פּױלן פאַרן אױסדריקן די געפילן פון צוגעבונדנקײט מצד די ײדישע מאַסן אין פּױלן צו זײער פּרעכטיקן הײמלאַנד. לידער זײנען נישט קײן דעקלאַראַציעס — דורך זײ רעדט דאָס סאַמע אײדלסטע און דערהױבנסטע, װאָס האָט זיך אַנטװיקלט בײ די ײדן אין משך פון דורות אױף דער פּױלישער ערד.
אין אָט די ײדישע לידער לעבט די פּױלישע לאַנדשאַפט און דער פּױלישער פרײהײט־קאמף. שױן אין דער אידילישקײט פון דער גרעסטער ײדין שער דיכטערין מרים אולינאָװער רײסט זיך ארײן דער טאָן פון ביטערניש און װײטיק װי א רעזולטאַט פון דער פאַראָרעמונג פון קלײנבירגערטום. די זון װעט זיך
נישט אײנמאָל נאָך אַדורכרײסן אין די חנװדיקע לידער פון אולינאָװער, אָדער פון די יונגע סעמיאַטיצקי, שימעל און אַנדערע — אָבער אַלץ מער און מער װעלן אָני ציען די כמאַרעס פאָראַנונגען װעגן נאָענטן אונטערי גאַנג.
צוזאַמען מיט דער פּױפּעריזאַציע פון ײדישן קלײנבירגערטום און פון דער עקסטערמינאַציע־פּאָליטיק לגבי אים מצד דער הערשנדיקער רעאַקציע — איז אױך אָנגעגאַנגען די פּראָלעטאַריזירונג פון דער יוגנט מיט אַלע באַגלײט־דערשײנונגען אין באַדינגונגען פון בורזשואַזער אָרדנונג. אַ גרױסער טײל פון די דיכטער האָט זיך אָפן געשטעלט אױף דער זײט פון פּראָלעטאַריאַט און דעם גרעסטן טײל פון די לידער געװידמעט דעם קאַמף קעגן רעאַקציע און פאַשיזם. צו אָט דער גרופּע דאַרף מען קודם כל צורעכענען די דיכטער ש. זשירמאַן, י. שודריך, ב. אָליצקי, ק. ליס, ברוך געלמאַן, י. ל קאָדן און אַ רײ אַנדערע. די דאָזיקע דיכטער האָבן שױן קלאָר געהאַט פאַר זײערע אױגן דאָס פאָרבילד פון דעם איצטיקן פאָלקס־דעמאָקראַטישן פאָטערלאַנד און פאַר אָט דעם קומענדיקן גרױסן גליק האָבן זײ אָפּגעגעבן דאָס בלוט פונעם האַרצן.
אָבער אױך די אַנדערע דיכטער, די װעלכע זײנען װײט געװען פון דער פּראָגרעסיװער באַװעגונג און צײטנװײז ארונטערגעפאַלן אונטער רעאַקציאָנערע אײנפלוסן, פונקט װי די, װעלכע האָבן זיך געהאַלטן אין געזעלשאַפטלעכן לעבן פאַר „אַפּאָליטיש“ — אױך זײ האָבן אין פיל פון זײערע לידער געבראַכט צום אױסדרוק דעם װײטיק און דעם פּראָטעסט פון דער ײדישער באַפעלקערונג אין דעמלטיקן פּױלן — די תפיסה פאַר די נאַציאָנאַלע מינדערהײטן; אױך זײ האָבן אָפטמאָל געזונגען װעגן אַרבעטער־שטרײקן און הונגער־דעמאָנסטראַציעס. און דאָס איז נאַטירלעך — דאָרט װו עס איז אױפגעגאַנגען דאָס דיכטערישע געפיל איז אױסגעװעפּט געװאָרן דער נאַציאָנאַליסטישער טשאַד און געבליבן איז די ליבשאַפט צום פאַלק. —
זײ אַלע האָבן זיך נישט דערװאַרט, אַז זײערע שאַי פונגען זאָלן װערן אַרױסגעגעבן און האָנאָרירט דורך דער פאָלקס־מלוכה. אָבער דאָס ליד זײערס איז געבליבן! מיר האָבן עס אַרױסגענומען פון אונטער חורבות, מיר האָבן עס צונױפגעשטעלט פון די אותיות־פּורחות און פאַרגעלטע צײטונגען און זשורנאַלן און ברענגען עס איצט פאר די ײדישע לײענער — סײ פאר די, װאָס האָבן זײ געקענט פון פריער, סײ פאר די, װאָס האָבן פריער זײערע נעמען נישט געהערט. מיט אַ געפיל פון ציטער און יראת הכבוד זאָל יעדער אײנער נעמען דאָס בוך אין האַנט און זאָל דאָס ליד פון די שױן אױף אײביק
פאַרשװיגענע ליפּן אױפלעבן אױפסנײ און װירקן און מיטװירקן צו אױספײנערן און אױסאײדלען דעם מענטשן, דעם מענטשן, װעלכן מיר פירן ארײן אין סאַציאליזם.
זאָל װידער אױפלעבן דאָס ליד און אונדז באַגלײטן אין דער טאָג־טעגלעכער אַרבעט פאַרן װױל פון אונרזער הײמלאַנד; זאָל דאָס ליד אונדז שטאַרקן אין דעם שװערן קאַמף קעגן די, װעלכע באַפרײען איצט די היטלעריסטישע מערדער פון אונדזערע דיכטער — קעגן די, װאָס גרײטן זיך איצט איבערצוחזרן די גרױליקע מעשים פון 1939—1945.
נאָר אױף אַזאַ אופן װעט אײביק לעבן זײער ליד.
בינעם העלער